میدانهای الکترومغناطیسی وتاثیر آن بر سلامتی انسان
امروزه توليد سرانه برق و روند رو به رشد آن يكي از شاخصهاي مهم نشان دهنده پيشرفت صنعتي، اقتصادي و افزايش رفاه كشور مي‌باشد. با توجه به اهميت طرحهاي صنعتي در توسعه پايدار، صنعت برق و الکترونیک نيز مشابه ديگر صنايع با توجه به افزايش شتاب توليد و مصرف انرژي برق در 20 سال گذشته نقش به سزايي در آلودگي محيط زيست و سلامت و بهداشت انسان داشته است و بايستي اثرات نيروگاهها و.. را غیر از نظر آلودگي آبي و گازي، جامد و آلودگيهاي صوتي ، از نظر تاثیر ميدانهاي الكتريكي و مغناطيسي ناشي از فعاليت نيروگاهها , خطوط انتقال فشار قوی ، دستگاههای مایکروفر و موبایلها و غیره ... بر روي موجودات زنده به خصوص انسان مورد بررسي قرار داد . درون تمام ارگانيزمهاي زنده، جريان الكتريكي و ميدانهاي الكتريكي با منشا داخلي وجود دارد كه در مكانيسمهاي پيچيده كنترل فيزيولوژيكي نظير اختلال در سيستمهاي عصبي، عضلاني،رشد وتكامل و ترميم بافتها نقش دارند. لذا لازم است ويژگيهاي مصنوعي آثار احتمالي آنها در سيستمهاي بيولوژيكي مورد بررسي قرار گيرند. ميدانهاي الكترومغناطيسي (EMF) ابتدا موجب سرگيجه، وزوز گوش، ضعف و خستگي و تار شدن ديد چشم و خواب آلودگي هنگام كار و همچنين پيدايش امراض ناشناخته، تغيير تركيبات خون، اختلال در سيستمهاي عصبي عضلاني، دگرگوني ژنتيكي، بروز سرطانهايي چون لنفوم، لوسمي، طومورهاي مغزي، سرطان غدد بزاقي و اختلال در باروري زنان و مردان مي‌شود. ما در زندگي روزمره در محيط كار و خانه و مدرسه در معرض ميدانهای الكترومغناطيسي ،مغناطیسی و الكتريكي هستيم و اين ميدانها حاصل توليد، انتقال و استفاده از الكتريسيته یا لوازم برقی و الکترونیکی است.
در جامعة مدرن امروزي همة افراد در معرض مواجهه با ميدانهاي الكترومغناطيس (EMFs) هستند كه در اطراف تمام وسايل الكتريكي وجود دارند. اکنون بطور خلاصه به شناسایی این میدانها می پردازیم .
* 1- ميدانهاي الكتريكي توسط ولتاژها توليد و قدرت آنها با افزايش ولتاژ بیشتر میشود. قدرت (شدت) ميدان الكتريكي برحسب ولت بر متر (v/m) اندازه گيري مي شود. ميدانهاي الكتريكي حتي زماني هم كه دستگاهها خاموش هستند وجود دارند مگر اينكه دستگاه از منبع برق قطع گردد.
*2- ميدانهاي مغناطيسي خطوط نامرئي نيرويي هستند كه هنگام توليد يا مصرف الكتريسيته ايجاد مي شوند و قدرت (شدت) آنها با افزايش جريان افزايش مي يابد. ميدانهاي مغناطيسي برحسب واحد گوس(G) يا تسلا (T) اندازه گيري مي شوند. میدانهای مغناطیسی زمانی ایجاد میشوند که تجهيزات برقي بايد روشن شوند یا جريان در آنها برقرار گردد .
* 3- ميدانهاي الكترومغناطيس تركيبي از يك ميدان الكتريكي و يك ميدان مغناطيسي متغير و عمود برهم هستند كه در جهت عمود بر دو ميدان در فضا با سرعتی حدود سرعت نورانتشار مي يابند ،در حقيقت پرتوهاي الكترومغناطيسي انرژيهايي اند كه به شكل ميدانهاي نوساني الكتريكي و مغناطيسي از نقطه اي به نقطه ديگر انتقال و انتشار مي يابند. به اين ترتيب شدت يا بزرگي هر دو ميدان، تابعي از زمان و مكان خواهد بود
از طرف ديگر، ميدانهاي الكتريكي در هنگام عبور از اجسام رسانا ،از جمله درختان، ساختمانها وپوست بدن انسان ( اين اجسام نقش سپر حفاظتي را در برابر ميدان الكتريكي بازي مي كنند) تضعيف مي شوند. از سويي ديگر، ميدان مغناطيسي از اكثر مواد عبور مي كنند و به همين دليل سپرگذاري يا حفاظ گذاري آنها مشكل است. نكتة قابل توجه در مورد ميدانهاي الكتريكي و ميدانهاي مغناطيسي آن است كه قدرت (شدت) آنها با افزايش فاصله از منبع، كاهش مي يابد.
گرچه در اطراف تجهيزات و دستگاهها و خطوط انتقال برق هم ميدان الكتريكي و هم ميدان مغناطيسي وجود دارد اما اكثر پژوهشها و تحقيقات اخير بر روي اثرات بالقوة ميدانهاي مغناطيسي بر سلامت افراد متمركز است. اين بدين خاطر است كه برخي مطالعات اپيدميولوژيك افزايش ريسك سرطان مربوط به تماس با ميدان هاي مغناطيسي را گزارش نموده اند كه البته در مورد رابطة سرطان و ميدانهاي الكتريكي گزارشي ارائه نشده است.
اثرات فيزيولوژيكي ميدانهای الکترومغناطیسی بر ارگانيسم بدن انسان :
شامل افزايش متابوليسم بدن، تخريب سلولي و بافتي، انبساط عروق، پيگمانتاسيون، اثر بر روي اعصاب حسي، افزايش عمومي درجه حرارت بدن
اثر بر روي بافت عضلاني، كاهش فشار خون، و در نهايت افزايش فعاليت غدد مترشحه عرق میشود . همچنین این میدان باعث افزایش رادیکالهای آزاد در یک محیط شیمیایی میشوند که همین رادیکالهای آزاد بطور مستقیم و غیر مستقیم به ترکیبات بیو شیمیایی اسيد نوكلئيكها، پروتئينها ، اسيدهاي آمينو آزاد، كربوهيدراتها و ... آسیب می زند و امروزه ثابت شده است که رادیکالهای آزاد موجب آلرژيها، آلزايمر، آنژين، آرتريت، آسم،مربوط به پروستات، كانسر، سيروز، التهاب بافتها میشوند. آسیبهای کلیه وكبد، سكته، رنينوپاتر، پيرس،.در نتيجه با توجه به موارد فوق ميدانهاي مغناطيسي تأثير مخرب و زيان آوري داشته و انسان بايد روش زندگي خود را به گونه اي انتخابوطراحي نمايد كه از ميدانهاي الكترومغناطيسي قوي پرهيز نموده و از مواد آنتي اكسيدان مثل ویتامین سی ، ویتامین ای ، روی و سلنیوم استفاده نمايد؛ زيرا اين مواد باعث كاهش راديكالهاي آزاد به وجود آمده براثر ميدانهاي الكترومغناطيسي شده و به بازسازي بافتهاي آسيب ديده كمك می کنند.
تهیه : مهدی حمیدزاده
برچسب‌ها : تاثیر میدانهای الکترومغناطیس*میدانهای الکترومغناطیسی*میدانهاوتاثیر آن بر سلامتی انسان
